Een van de grootste kunstroven uit onze geschiedenis blijft grotendeels onderbelicht: de systematische plundering van het cultureel erfgoed tijdens de Franse bezetting van de Zuidelijke Nederlanden (1794 tot 1814). Met een resolutie in de Kamer van Volksvertegenwoordigers (https://www.dekamer.be/FLWB/PDF/56/0604/56K0604001.pdf) wil Vlaams Belang hier verandering in brengen. De bespreking ervan werd vorige week opgestart in de commissie Buitenlandse Betrekkingen.

De omvang van de kunstroof

Tijdens de Franse bezetting werden duizenden kunstwerken geroofd door Franse troepen en overheidsinstanties. De precieze aantallen zijn moeilijk exact vast te stellen, maar uit onderzoek en archiefgegevens blijkt dat het om honderden schilderijen gaat die voornamelijk naar het Louvre werden gestuurd. Daarnaast gaat het om tientallen beeldhouwwerken, sculpturen en altaarstukken. Ook duizenden manuscripten, boeken en religieuze kunstobjecten uit kerken, kloosters, universiteiten en particuliere collecties vielen ten prooi aan de Franse bezetter.

Ook Lierse Rubens geroofd

Pieter Paul Rubens schilderde in 1618 ‘Maria toont het kind Jesus aan Sint-Franciscus’. Dit altaarstuk werd in 1618 besteld door de Lierse kleermakersgilde en bedoeld voor de ‘Kapel van de Snijders’ in de Sint-Gummaruskerk. Het werd in 1794 door Franse troepen geroofd. Het bevindt zich momenteel in het Musée des Beaux-Arts in Dijon. De Sint-Gummaruskerk wordt volop gerestaureerd (https://lier.be/restauratie-sint-gummaruskerk) en het zou fantastisch zijn als onze Rubens tegen 2029 opnieuw in de Sint-Gummaruskerk te bewonderen zijn. Maar ‘de wens is de vader van de gedachte’, niet?

Diplomatieke actie is nodig

Vlaams Belang beseft uiteraard dat een juridische oplossing na meer dan twee eeuwen moeilijk haalbaar is. "We pleiten daarom voor een diplomatiek spoor", verduidelijkt volksvertegenwoordiger en medeauteur van het voorstel van resolutie Ellen Samyn. "De regering moet een commissie oprichten om in overleg met Frankrijk na te gaan in welke mate het juridische eigenaarschap van de door de Franse Staat geroofde kunstwerken uit de Zuidelijke Nederlandsen kan worden overgedragen zodat deze kunstwerken uiteindelijk kunnen worden teruggegeven," aldus Samyn.

Volksvertegenwoordiger Ellen Samyn: "De regering moet een commissie oprichten om in overleg met Frankrijk na te gaan in welke mate het juridische eigenaarschap van de door de Franse Staat geroofde kunstwerken uit de Zuidelijke Nederlandsen kan worden overgedragen zodat deze kunstwerken uiteindelijk kunnen worden teruggegeven."

Bescherming van ons erfgoed als prioriteit

Deze eis past in de bredere visie van Vlaams Belang op cultuurbeleid en erfgoedzorg. Erfgoed wordt binnen het culturele werkveld te vaak als een buitenbeentje beschouwd, met een stiefmoederlijke behandeling tot gevolg. Vlaams Belang pleit voor een krachtig beleid met een doordachte inventarisatiepolitiek, coördinatie van wetenschappelijk onderzoek en een strikte bescherming van ons cultureel patrimonium. De systematische plundering van ons erfgoed door de Franse bezetter mag niet worden vergeten. Het gaat niet louter om kunstwerken, maar vooral om een erkenning van onze culturele identiteit en geschiedenis.